KLESZCZOPOLOWANIE i kleszczoprzewodnik dla początkujących

Wikipedia podaje: kleszcze są kosmopolityczne. Kleszcze żyją w różnych strefach klimatycznych i ekologicznych, choć najchętniej w tropikach i subtropikach. Prawdziwi z nich globtrotterzy!



Posiadają szczękoczułki (to, co lubię najbardziej - poranna gimnastyka dla języka!), zasadniczo żaden z gatunków nie jest pasożytem człowieka (czyż to nie zaskakujące odkrycie?). Większość kleszczy żyje na polach (w wysokich trawach) lub w lasach.

Gorliwie szukałam jeszcze jakiejś informacji, która potwierdziłaby powszechną opinię, że nie sprzyjają im niskie temperatury (nie wiem wprawdzie po co mi ona - wszak niskie temperatury ostatnio w Polsce nie występują; mimo to wydaje mi się że znalezienie jej zadziałałoby na mnie krzepiąco... )
Niestety, dorosłe kleszczoosobniki niskim temperaturom mówią stanowcze "figa z makiem", i trwają dalej, i czyhają na żywiciela. Internety podają,że infestacja (piękne, i jak mądrze brzmiące! słowo) kleszczorów najczęściej przypada na marco-czerwiec oraz sierpnio-październik, ekhem...

Po co ten wstęp? Ano oswajam to, co nieuniknione gdy ma się psa, który nie zna w życiu większej przyjemności ponad kilkugodzinną wyprawę na łono trawiastej natury, nawet takiej zakleszczonej, i z natury swojej kocha polowania, choćby tylko na tych okrągłych jadowitych krwiopijców... W niedzielę byliśmy więc na pobliskim polu z Nordikiem i Hunterem.

Bilans kleszcze - ludziopsy: 8:0. Nordic przyniósł trzy, mój mąż i ja trzy kolejne, a ekipa hunterowa - skromne 2. Podobne obrzydzenie czułam chyba tylko wtedy, gdy dwa lata temu jadąc pociągiem z Krakowa zostałam pogryziona przez pluskwy...

Z racji tego, że - wbrew powszechnej kiedyś opinii - kleszczenie spadają z  drzew, a wdrapują się na żywiciela z ziemi - np. porośniętej trawą - nasze niedzielne znaleziska zwiastują więc jedno: regularną profilaktykę w postaci specjalnych preparatów (Nordic posmarowany został roztworem Fypryst), oraz regularne przeglądy już od teraz.


Pytanie więc -

GDZIE SZUKAĆ KLESZCZA U PSA???

grafika ze  strony

                                  

 Kleszcze głównie przyczepiają się tam, gdzie skóra psa jest delikatna - okolica twarzowa, uszy, pachy, przestrzeń międzypalcowa i okolica okołoodbytowa, ale także na łapach, na brzuszku i klatce piersiowej, oraz na ogonie.

 Kleszcz, który jeszcze nic nie wypił może wyglądać różnie, mieć różne rozmiary, ale najczęściej wygląda mniej więcej tak:

zdjęcie za stroną

Z kolei taki, który już się poczęstował zmienia kolor i kształt, i według mnie zaczyna przypominać mikroziarenko bobu. Jest niezbyt urodziwy, więc posłużę się infografiką, bo może ktoś akurat coś je:

grafika ze strony

Są też formy pośrednie między ziarenkiem bobu a tą małą czarnuszką ze zdjęcia wyżej (wiadomo, natura nie lubi skrajności).

JEŚLI KLESZCZ SIĘ WBIŁ, WKRACZAMY DO DZIAŁANIA:

Jak byłam mała, to w uzusie było traktowanie kleszcza masłem, i sama miałam kilka kleszczy tak usuwanych. Rozwiązanie to wyszło z użycia gdy stało się jasne, że "kleszcza nie wolno (...) polewać olejem, alkoholem, jodyną, wodą utlenioną czy innymi środkami dezynfekującymi , bowiem poddany tym zabiegom kleszcz dojdzie do wniosku (o! kleszcz jest bytem myślącym! - przyp. Duti), że zbyt słabo znieczulił ranę, więc będzie wpuszczał do niej coraz więcej śliny, a wraz z nią zarazki, których jest nosicielem." 
Szczęśliwie, nic mi nie jest...
 Nie wolno go też: "(...) wyciągać palcami, przyciskać, zgniatać, wykręcać, ani przypalać go lub razić prądem [sic!] (...)" 

CO WIĘC WOLNO??? :

1. Zgromadź sprzęt:
Potrzebne będą pęseta, słoik z alkoholem (spuszczenie w kiblu nie zabija kleszcza!, robi to dopiero alkohol, i to też nie od razu), środek do dezynfekcji miejsca po ugryzieniu (na później) - octenisept, tribiotic,ew. gumowerękawiczki, oraz gryzak dla psa.

2. Wycisz się
 Serio. Nordic czuje, gdy jesteśmy napięci  lub stresujemy się gdy mamy coś przy nim zrobić (jak ludzkie szczenię), i wtedy w 99% przypadków staje okoniem, i jeszcze trudniej coś przy nim zrobić. Tylko spokój nas wtedy ratuje.
 
3. Zadbaj o to, by pies był możliwie spokojny i zrelaksowany. 
Tu wkracza gryzak. Podobno czasem psy bywają poirytowane czując opitego ich krwią kleszcza - szczególnie takie potrzebują wyciszenia.

4. Załóż rękawiczki, weź pęsetę i przystąp do działania

Rękawiczki nie są niezbędne, ale mogą ochronić nas przed kleszczorem jeśli ten przenosi jakąś zarazę.

zdjęcie za stroną

 Nie chwytaj pęsetą tułowia kleszcza - podłóż ją pod jego tułów tak, żeby szczęki pęsety objęły jedynie główkę kleszcza. W przeciwnym wypadku główka może się oderwać od tułowia, i pozostać w ciele psa, co może doprowadzić do zarażenia go.

Podobno w aptekach dostępne są karty do usuwania kleszczy. Są one wielkości kart kredytowych, można je zawsze mieć przy sobie, np. w woreczku na smaczki. Na dwóch rogach mają one specjalne wcięcia umożliwiające usunięcie kleszczy każdej wielkości. Karta do usuwania kleszczy jest o wiele wygodniejsza do stosowania, dzięki czemu bardzo rzadko zdarza się oderwanie główki kleszcza i pozostawienie jej w skórze.

Wyjętego kleszcza wrzuć do słoika na kilka godzin, aż zginie.

5. Miejsce po ugryzieniu zdezynfekuj. 

Jak pisałam, lubię octenisept i tribiotic.

6. Obserwuj - miejsce po ugryzieniu, oraz zachowanie psa. 

Zaczerwienienie, a także utrata apetytu, osowiałość, biegunka czy wymioty mogą być oznaką choroby!

7. Miej nadzieję, że kleszcz się nie wbije dzięki zastosowaniu środków zapobiegawczych (pilnuj dat ważności!), ale regularnie przeglądaj psa na okoliczność kleszczorów.

8. Przeglądaj też własne ubranie po spacerze - możesz na nim przynieść kleszcze do domu.
Kleszcz psi jest jedynym występującym w Europie gatunkiem, który nie może przeżyć w środowisku zewnętrznym. Jego cykl życiowy zamyka się tylko w miejscach zapewniających odpowiednią temperaturę (pomieszczenia w hodowlach, domy mieszkalne). Jeśli więc nam się przydarzy, i go nie znajdziemy, możemy niechcący wesprzeć jego żywot.


Jeszcze jedno: według jednej ze stron,  żeby najeść się do syta, kleszcz musi ssać krew ofiary przez kilka dni. A co się stanie, gdy żywiciel zrzuci kleszcza przed zakończeniem uczty? Z jednej strony – niedożywiony nie będzie w stanie przepoczwarzyć się w kolejne stadium, z drugiej strony – obciążony krwią wyssaną dotychczas będzie nieruchawy, a więc niezdolny do zaatakowania kolejnej ofiary. Innymi słowy: kleszcz ma tylko jedną w życiu szansę wybrania odpowiedniego żywiciela. Jeśli źle trafi, niechybnie ginie. Dlatego imperatyw przetrwania gatunku każe kleszczom wybierać ofiary właśnie odpowiednie, a więc osłabione, niedbające o higienę, w tym o usuwanie ze skóry pasożytów. Formą profilaktyki może więc być dbanie o zdrowie psa, i własne!





(zdjęcia psiaków - autorstwa Julka od Huntera, infografiki oraz pozostałe zdjęcia - według informacji poniżej zdjęcia).